عوامل ساخت کشور  

امروز ما باید کشور عزیزمان ایران را بسازیم. ساختن ایران عزیز، نیازمند چند عامل است. البته خداوند متعال همه امکانات، استعدادها و شرایط را براى انجام این مأموریت در اختیار ملت ایران قرار داده است؛ منابع عظیم زیر زمینى از نفت و گاز، معادن، زمینهاى کشاورزى، دریا، آب، موقعیت سیاسى و سوق الجیشىِ ویژه و منحصر به فرد ملت و کشور ایران؛ و از اینها مهم تر، ملتى با فرهنگ، مومن و پاک، انقلابى و مهم تر از همه خداوند یک هدیه استثنایى به ملت ایران داده است و آن عبارت است از جوانان مؤمن، پاک و هوشمند ایران اسلامى که بهترین جوانان عالم هستند. ما با اتکا به این استعدادها باید کشورمان را بسازیم و ان شاءالله با همت این اتفاق خواهد افتاد.
ما براى ساختن کشور به چند عامل نیازمندیم. عامل اول، وحدت و انسجام است. یک ملت متحد و همدل، شکست ناپذیر است. یک ملت متحد مى تواند همه قله هاى ترقى و پیشرفت را فتح کند. دشمنان ما طى 27 سال گذشته به انحاء و روشهاى مختلف تلاش کردند بین صفوف متحد ملت ما خلل و خدشه وارد کنند.
عنصر دومى که باید مورد توجه قرار بدهیم عبارت است از کار. یک ملت با صحبت، وقت تلف کردن، توجه به مصرف و بهره مندیهاى کاذب به هیچ نقطه اى از تعالى نخواهد رسید. ملتهایى که قله هاى ترقى را فتح کرده اند، در یک دوره اى به طور فشرده و سنگین کار، تلاش و مجاهدت کرده اند.
 همتها را براى یک دوره پرتلاش و مجاهدت سنگین براى ساختن ایران عزیز بسیج کنیم. هرکس در هر کجا هست، باید یک عنصر فعال، دلسوز و مجاهد در راه ساختن ایران عزیز باشد. ، تنگستانیها تنگستان را و بوشهریها بوشهر را تا همه این نقاط این کشور مقدس و عزیز آباد شود.

علل پیشرفت یک امت از دیدگاه امام علی (ع )

علل پیشرفت یک امت و نشانه‏هاى سقوط در بیانى از امیرالمؤمنین (ع) تبیین شده است که به آن اشاره مى‏شود حضرت فرمود: «یستدلّ على ادبار الدول باربع تضییع الاصول، والتمسک بالغرور، تقدیم الاراذل و تأخیر الافاضل؛(1) دولت‏ها و جوامع زمانى به انحطاط گرایش پیدا مى‏کنند که اصول ارزشى از بین برود و نیرنگ به عنوان اصل ارزشى مورد قبول قرار گیرد، فرومایه گان سمت‏ها و مسئولیتها را به عهده گیرند و کسانى که فاضلند منزوى شوند. بنابراین اگر انسان با مطالعه دریافت اصول ارزشى در جامعه تضییع شده و تباه گردیده و نیرنگ و غرور و فریب جاى آن را گرفته و همچنین اگر پست‏هاى حساس جامعه در اختیار فرومایگان قرار گرفته و انسان‏هاى فاضل و شریف از تصدى آن مشاغل محرومند ، مى‏توان استدلال کرد که آن جامعه به سوى سقوط و انحطاط مى‏رود و اگر اصول ارزشى بر ارکان جامعه حاکم است، صداقت و امانت دارى و تلاش و کوشش و عدالت و آزادى در آن جامعه برجسته است وانسان‏هاى شریف و فاضل مسئولیت‏هاى گوناگون را به عهده دارند آن جامعه پیشرفت خواهد کرد.

در بیان دیگرى امام على (ع) فرمود: «یستدل على الادبار باربع، سوء التدبیر وقبح التبذیر و قلة الاعتبار وکثرة الاعتذار؛(?) بر ادبار دولت‏ها به چهار چیز استدلال مى‏شود 1- بدى تدبیر 2- زشتى اسراف و تبذیر 3- کمى اعتبار 4- بسیار مغرور شدن و یا بسیار پوزش خواستن».

بر اساس این بیان اگر جامعه‏اى از مدیریت خوب بهره‏مند نباشد و گرفتار اسراف و تبذیر و ریخت و پاش مالى باشد و از حوادث درس عبرت نگیرد و براى حوادث پیش بینى نشده، چاره‏اندیشى وآینده نگرى نداشته باشد و به دلیل خطاهایى که مرتکب مى‏شود پیوسته پوزش بطلبد یا پیوسته در دام غرور باشد. آن جامعه و دولت سقوط خواهد کرد. ولى در مقابل آن اگر جامعه از مدیریت و برنامه ریزى خوب برخوردار باشد و از اسراف و تبذیر دورى گزیند و از حوادث و رویدادها درس عبرت بگیرد و از خطاء و اشتباه بجاى عذرخواهى بعد از خطا اجتناب کند پیشرفت خواهد کرد، چنان چه همان حضرت فرمود: «حسن التدبیر و تجنّب التبذیر من حسن السیاسة؛(?) نیکویى تدبیر و دورى و اجتناب نمودن از اسراف از نیکویى سیاست است»..

?. شرح غرر و درر، ج 6، ص‏450، شماره 10965.

?. شرح غرر و درر، ج‏6،ص 449.

?. همان، ج 3، ص 385.

منبع: ماهنامه پاسدار اسلام، شماره 298

نظرات رهبر انقلاب در مورد پیشرفت 

رهبر انقلاب تحول را سنتی الهی برشمردندو با تبیین مرزهای"تحول منجر به پیشرفت" افزودند:مدیریت تحولات کشور باید در دست نخبگان دانشگاهی و حوزوی باشد و در این روند، علاوه بر معیارهای جهانی پیشرفت، معیارهای نو و ملاکهای ویژه نظام اسلامی مورد توجه قرار گیرد.

 ویژگی های جامعه دانشجوئی از جمله شور و شوق، استعداد وافر، آرزوی پیشرفت، امید به آینده، تحرک و "آمادگی برای کار و تلاش" را بشارتی بزرگ خواندند و افزودند: این ویژگی ها باید با شناخت راه رسیدن به آرمانها، برنامه‌ریزی ، دوراندیشی، همت و تلاش خستگی ناپذیر و گم نکردن اهداف همراه شود تا راه رسیدن به قله‌های بلند پیشرفت و افتخار را هموار کند.ایشان در تبیین تاثیر اراده فرد فرد انسانها در تحولات جامعه، به آیات قرآنی استناد کردند و افزودند: بر اساس سنت الهی ،تغییرات هر جامعه به دست افراد همان جامعه شکل می گیرد و اراده و رفتار فردی هر شخص نیز در ایجاد سلسله تحولات مثبت یا منفی جامعه تاثیرگذار است. و تحول را راز ماندگاری و تعالی بشر برشمردند و با تاکید بر لزوم استقبال از تحولات و پرهیز از ایستایی و رکود خاطرنشان کردند: تحول با "آنارشیسم،هرج و مرج و ساختار شکنی " کاملا متفاوت است، همچنانکه رکود نیز با ثبات اجتماعی ،معنایی متفاوت دارد و آنچه باید هدف قرار گیرد جامعه‌ای با ثبات اما غیر راکد و برخوردار از تحولات صحیح و سریع است. ایشان در تبیین راههای ایجاد تحول صحیح و منجر به پیشرفت، ضرورتهایی نظیر حفظ ریشه‌ها و اصالتها، پرهیز از شالوده شکنی، ارج‌گذاری و مراقبت از هویت ملی، امید به آینده ،پویایی و نشاط، نقد و انتقادپذیری، ترویج روح رقابتی، برنامه‌ریزی و انتخاب خط مشی صحیح را مورد تاکید قراردادند. در نقطه مقابل این ضرورتها مسایلی نظیر هرج و مرج رفتاری و سیاسی، پوچ گرایی، حرکات تخریبی و "فراموش کردن هویت ملی و بنیانهای اساسی جامعه" قرار دارد که نه تنها موجب تحول نمی شود، بلکه پسرفت و عقب ماندگی را بدنبال می آورد. هویت ملی در مقابل هویت دینی نیست بلکه مجموعه باورها، خواستها و رفتارهای یک ملت است و طبیعی است که اعتقادات و باورهای یک ملت مومن و موحد نیز جزو عناصر تشکیل‌دهنده هویت ملی او قرار می گیرد.  اجنتاب‌ناپذیر بودن تحولات در جوامع بشری، کنترل تحولات جهانی به دست صهیونیسم و سرمایه‌داری جهانی را خطری جدی خواندند و  باندهای بین‌المللی زر و زور که برای تسلط بر منافع ملتها، سازمانهای نظامی ناتو تشکیل داده بودند اکنون برای نابودی هویت ملی جوامع بشری و تحقق بیشتر اهدافشان در پی تشکیل ناتوی فرهنگی هستند تا با استفاده از امکانات زنجیره‌ای ،متنوع و بسیار گسترده رسانه‌ای سررشته تحولات سیاسی ،اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها و ملتها را به دست بگیرند که باید هوشیارانه، این مسئله را زیر نظر داشت. رهبر انقلاب اسلامی همچنین در تبیین معیارهای پیشرفت به شاخص‌های جهانی مانند فراصنعتی شدن ، خودکفایی در نیازهای اساسی، افزایش بهره‌وری ، ارتقای سطح سواد ، ارتقای خدمات رسانی به شهروندان ، افزایش امید به زندگی و رشد ارتباطات اشاره کردند و افزودند: این شاخص‌های مورد قبول ، هنگامی در روند تحـول و پیشرفـت حقیـقی ، موثـر واقع می شوند که براساس عناصر اصلی هویت ملی و آرمانهای اساسی مورد توجه و عمل قرار گیرند.  در غیر این صورت افزایش شاخص‌ها و معیارهای رایج پیشرفت همچون برخی کشورهای به ظاهر پیشرفته غربی عملا به بی عدالتی داخلی، زورگویی به دیگر ملتها ، ساخت و به کارگیری سلاح‌های مخرب نظیر بمب اتم، ترویج فساد اخلاقی، نابودی عواطف و پیوندهای خانوادگی و اجتماعی منجر می شود که ملت ایران، پیشرفتی را که بر چنین پایه‌هایی استوار باشد نمیخواهد و نمی پذیرد.  در  نظام اسلامی تحول و پیشرفت حقیقی باید علاوه بر معیارهای جهانی بر ملاک‌هایی مانند افزایش ثروت ملی، عدالت طلبی ، اقتدار علمی ، رشد اخلاق ، معنویت و عواطف انسانی ، عزت ملی ، مبارزه با فقر و فساد و بیکاری و تبعیض ، مقابله با جهل و بی قانونی ، ارتقاء علمی مدیریتها ، انضباط اجتماعی ، افزایش احساس مسولیت اجتماعی و استقلال فرهنگی متکی باشد.

اطلاعات و دانش 

 امروزه مبنای قدرت و حیات در جهان کنونی به چهار عامل بستگی دارد:

1) میزان برخورداری از علم و دانش

2) فرهنگی کردن علم

3) سرمایه گذاری در تربیت محقق ویژه

4) تولید ایده نو و تبدیل آن به محصول

  کشورهایی که در زمینه تحقیق و توسعه بیشترین هزینه را متحمل شده اند آنهایی هستند که صاحب فناوری و صنایع پیشرفته هستند. مطالعات نظری و تجربی نشانگر آن است که عامل حیاتی رشد و توسعه اقتصادی، پیشرفت های علمی و فناوری و کلید این پیشرفت ها نیز، تحقیق و توسعه است.  

دو هدف مهم دیگر در رسیدن به پیشرفت

1-همبستگی و وحدت :

وقتی که ملتی دارای همبستگی و وحدت باشد دارای یگانگی ارزش می شود ، و وقتی که درملتی یگانگی ارزشی وجود داشته باشد آن ملت خوب می داند که هدف اصلی و سازنده کدام هدف است وسعی می کند که خود رابه آن هدف برساند ودر راه رسیدن به این هدف از نیروی اتحاد و همبستگی بین ملت ومردم استفاده می شود که این مهم موجب می شود که راه رسیدن به هدف وترقی و پیشرفت سریع طی شود و هدف زودتر به دست بیاید . پس می توان نتیجه گرفت که وجود همبستگی و وحدت برای پیشرفت لازم است .

2-  کار علمی و علم آموزی :

 برای آن که بتوان هدفی را تحقق بخشید باید نسبت به آن هدف علم داشته باشیم یعنی که راه های رسیدن به آن رابشناسیم و در کنار این موانع رسیدن به این هدف را درک کنیم . سپس در مرحله ی دوم نسبت به عواملی که موجب پیدایش این موانع می شوند و همچنین عواملی که باعث پیدایش راه های رسیدن به هدف می شوند را بشناسیم که این خود مستلزم کار و کوشش است که سعی کنیم که علم کافی درمورد آن بدست آوریم .

 یا می توانیم که  کسانی که قبلا در این راه تلاش کرده اند  و علمی راکه قبلا دراین راه بدست آورده اند راکسب کنیم و یا خودمان دست به آزمایش بزنیم و با آزمایش های مختلف اطلاعات کافی را کسب کنیم . بعد از اینکه علم کافی کسب کردیم می توانیم با چشمانی باز تر به راهی روشن تر نگریست و راه رسیدن به آن را سریع تر و با امنیت خاطر بیشتری طی کنیم .پس در نتیجه کارعلمی و علم آموزی را می توان از عوامل شناخت و طی راه رسیدن به هدف دانست . که این خود از یکی از عوامل مهم پیشرفت دانست .

 شکوفایی استعدادها

اعتماد به نفس، منشاء بروز استعدادهای درونی است. به تجربه ثابت شده که استعدادهای متوسط همواره براثریک تصمیم درست واراده محکم در راه تحقق آن،به موفقیتی به مراتب بالاتراز موفقیت استعدادهای برجسته نایل آمده اند. (  رسالت اخلاق،موسوی لاری،ص269) 

عزت و سربلندی:

اعتماد به نفس، موجب عزت و سربلندی میشود. امام باقر(علیه السلام) می فرمایند: چشم طمع نداشتن به دست مردم موجب عزت مومن است  (اصول کافی،شیخ کلینی،ج3،ص219)

تکامل و پیشرفت :

اعتماد به نفس، اساس هر پیشرفتی است.اگرملتی بدین صفت عالی آراسته گردد،تواناترمی شود. پیشرفت های حیرت انگیز بشری در سایه اتکای به نفس و فعالیت های مداوم آنان بدست آمده است. قرن ها بود که مسلمانان،گوهراعتماد به نفس را ازدست داده بودند تا اینکه امام خمینی (ره) بار دیگر این رمز پیروزی را به آنان برگرداند تا به آنها بفهماند که می توانند روی پای خودشان بایستند.پیروزی ملت ایران بر رژیم طاغوت و حامیان بین المللی آنها و سرافزاری این ملت در همه صحنه ها علیه امریکا و ایادی اش بویژه در طول هشت سال دفاع مقدس نیز از برکات همین اعتمادبه نفس حاصل آمده است.

اراده

یکی از ویژگیهای انسـان اراده ی  اوسـت. انسـان با این نـیروی درونـی مـی تواند چـهره زندگی خود را آنگونه که می خواهد، تغییر دهد. اراده قوی و پولادین،یکی از رمزهای موفقیت همه بزرگ مردانی است که صفحات تاریخ به نام آنان مزین گشته است.پیام آوران وحی اولیای خدا، مومنان و پرهیزکاران، اندیشمندان و بزرگان، مخترعان و مکتشفان همگی در پرتو این نیروی عظیم خدادادی، باسختی ها و ناملایمات مبارزه کردند ورمزپیروزی را به همگان آموختند. اراده در جایی فروخته نمی شود و در بازار نیست،بلکه با آگاهی و شناخت هدف ها و آثاراعمال،انگیزه ها ،قوی و درخت عمل از چشمه اراده سیراب می شود.

راه های تقویت اراده :

مبارزه با نفس

یکی از راه های تقویت اراده ،مبارزه با خواسته های نفسانی است پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله)فرمود:

الشدید من غلب نفسه

قوی کسی است که برهوای نفس خود چیره شود.  (  وسایل الشیعه،ج11،ص123)

ویلیام جیمز روان شناس و فیلسوف معروف می گوید: یک نه گفتن به عادت بد موجب می شود شخص برای مدتی تجدید قوا نماید و بدین وسیله ضعف اراده خود را به تدریج برطرف نماید.  ( راز کامیابی ها،ص 149)

توجه به نقاط مثبت و منفی کارها :

هنگامی که انسان به منافع یا ضررهای کاری توجه می کند،انگیزه او برای انجام یا ترک آن،بیشتر می شود و قهر اراده و تصمیم وی نیز در انجام رفتار و عادت های پسندیده یا ترک رفتار ناپسند قوی تر می گردد.

ایمان به هدف

جوان باید به هدفی که درزندگی دارد کاملاً مومن باشد و تمامی توان خود را در راه رسیدن به آن به کار گیرد و بابرنامه ریزی صحیح،مسیر تمامی حرکت هایش را به سوی رسیدن به هدف قرار دهد.

مقایسه نکردن خود با دیگران

مقیاس قرار دادن آنان که به جاه و مقامی رسیده اند و مقایسه کردن خود با آنان،پسندیده نیست زیرا شرایط رشد و ارتقا برای افراد،همواره یکسان نبوده و نیست تا نتایج به دست آمده یکسان باشد.باید دانست که هر کس شرایط خاص خود را دارد و مسئولیت او نیز متناسب با آن شرایط و امکانات خواهد بود.

تجربه اندوزی بعد از شکست:

یکی از رموز کامیابی این است که از شکست ها نهراسیم زیرا شکست در زندگی هر کس،ایینه تمام نمای نواقص و اشتباهات اوست.بایداز هر شکستی ،نقص را دریافت و در رفع آن کوشید. توجه داشته باشیم که مردان بزرگ تاریخ،همواره از شکست ها به عنوان پل پیروزی خود سود جسته اند.ناپلئون بناپارت می گوید: آنقدر شکست خوردم که راه شکست دادن را یاد گرفتم.  ( پیروزی مردان بزرگ،ص124)

تلقین

جوان می تواند با تلقین راه رسیدن به هر هدفی را برخودهموار سازد. مثلاً بگوید من با تلاش بیشتر می توانم به هدفم برسم. چنانکه اگر وزنه برداری از سنگینی وزنه ای معین نهراسد و با اعتماد به نفس و تلقین به خود به این باور رسیده باشد که می تواند، به احتمال زیاد، پیروز و موفق میدان را ترک خواهد کرد.

پایبندی به عبادات:

تکالیف و عباداتی همچون نماز، روزه، حج، جهاد و..هر کدام به نوعی، تمرین تقویت اراده محسوب می شوند. زیرا کسی که مثلاً روزه می گیرد، در واقع با تمام هوس ها به مبارزه برمی خیزد و پر واضح است که دست رد زدن بر سینه هوسهای فریبنده، استواری روح  تقویت اراده و ایمان را به دنبال خواهد داشت.

 موانع پیشرفت عبارتند از:

1- سستی ها

2- آسیب پذیری ها

 هرچقدر میزان سستی ها و آسیب پذیری ها بیشتر باشد موانع پیشرفت نیز بیشتر است. بنابراین با وجود موانع پیشرفت نمی توان راههای پیشرفت همه جانبه را پیمود.